Bina yalıtımı, farklı amaçlar için olsa dahi her binanın olmazsa olmazı. Esasen tüm inşaat malzemelerinde R değeri olarak tanımlanan, kendiliğinden ve doğal bir yalıtım özelliği gösterir. Fakat binaya veya öngörülen zeminlere ek malzemeler ekleyerek bina ısıya ve sese çok daha dayanıklı bir hale geliyor. Eskiye nazaran yalıtım için artık çok daha modern ve verimli malzemeler tercih ediliyor. Yalıtımla alakalı bilmeniz gereken her şey bu yazıda.

Bina Yalıtımı Nedir?

Bina yalıtımı, temelde ısı ve sesin bir alandan diğer alana iletilmesini engelleyebilmek adına tasarlanmıştır. Aslında ısının ve veya sesin iletilmemesi istenen bölümler için kullanılır. Bina yalıtımı birçok farklı şekilde yapılabilir ancak akla gelen ilk yöntem milyonlarca küçük hava cebinden oluşan malzeme kullanılarak yalıtım sağlanmasıdır.

Bina Yalıtım İnşaatı

Bina sakinlerine uygun iklimlendirilmiş alanı tanımlamak için yalıtım uzmanları genellikle “termal zarf” veya “bina kabuğu” terimlerini kullanırlar. Binada doğal hava akışı olmazsa buna bağlı olarak ortamda mekanik havalandırma ve yüksem nem ihtiyacı var olur. Bunun sonucunda ise yoğuşma, malzemelerin çürümesi ve küf gibi mikrobik sonuçlarla karşılaşmak kaçınılmaz olur.

Termal zarf ya da bina kabuğunda ısı iletimi ısı köprüsüyle iletilir. Isı köprülerinin oluşması için cam ve metal gibi zayıf yalıtım özellik gösteren malzemelerin farklı sıcaklıklarda sabit bir yol oluşturması gerekir. Köprünün kesit alanının azaltılması veya köprünün uzunluğunu artırarak ısı iletimini en aza indirmek mümkün.

Betonarme sistemlerinden biri olan yalıtım beton formları; çatılar, duvarlar ve zeminlerde kalıcı olarak bir iç ve dış alt tabaka oluşturarak yerinde kalır. İlk olarak modüler üniteler birbirine sıkı sıkı tutunur, kuru istiflenir ve bina zemini oluşturmak amacıyla üzeri betonla doldurulur. Yalıtım beton formlar yöntemi genellikle alçak ticari binalarda, yüksek katlı binalarda, enerji tasarrufunun ön plana çıktığı ve afetlere karşı dayanıklılık gösteren binalarda tercih edilir.

Neden Önemli ve Gereklidir?

Bina yalıtım malzemeleri

Bina yalıtımı, özellikle günümüzde giderek artan enerji maliyetleri ve çevresel engellerin de yüzünden giderek önemli bir hale geldi. Enerji kayıplarını azaltmak ihtiyacı duyulduğundan inşaat sektöründe yalıtım olmazsa olmaz bir kavram haline geldi.

Isı kaybı genellikle binaların dış bölümünde meydana gelir. Dolayısıyla bina içeriden olduğu kadar dışarıdan da başarılı bir şekilde yalıtılmış olmalıdır. Yalıtım seviyesini arttırarak daha verimli ve sürdürülebilir bir yaşam alanı sağlamak mümkün. Bu noktada bina yalıtımı gelecekte günümüzde de olduğu gibi popülerliği ve gerekliliğini koruyacak demek yanlış olmaz.

Yapı Yalıtım Malzemeleri

Bina yalıtım deninle kullanılan en temel iki malzeme toplu yalıtım ve yansıtıcı malzemelerdir. Bina ile dış dünya arasındaki ısı akışının önüne geçmek için bariyer oluşturmak amacıyla toplu yalıtım kullanılır. Toplu yalıtım, rulo veya karton halinde satılır. Ham maddesi genellikle cam yünü, polyester, doğal yün veya geri dönüştürülmüş kağıttır.

Yansıtıcı bina yalıtımı ise parlak alüminyum folyodan yapılır. Bu alüminyum folyo genellikle kağıt veya plastik üzerine lamine edilir. Genellikle sıcak aylarda binayı serin tutmak için tercih edilir.

Polistiren köpük, poliüretan köpük, çimento temelli ahşap elyaf veya hücresel beton kullanılarak üretilen yalıtım beton formları da tercih edilen başka bir bina yalıtımı seçeneğidir. Betonun dökülmesinden önceki süreçte formun esnek bir yapı kazanabilmesi için takviye çelik çubuklar yerleştirilir. Beton sertleştikten sonra bu formlar genellikle kalıcı olarak yerinde kalır. Yalıtım beton formları ses yalıtımı, ısı yalıtımı, alçıpana destek olabilmek için, elektrik boruları ve su tesisatını sağlamak için tercih edilir.

Bahsedeceğimiz son bina yalıtımı türü poliüretan ve izosiyanat köpüklerin tabanca ile püskürtülmesiyle ortaya çıkan sprey köpüktür. Sprey köpük yalıtımı genellikle beton levhalarda, duvar boşluklarında ve alçıpanda açılan delikler için kullanılır.

Bina Yalıtım Çeşitleri Nelerdir?

Köpük Levha Yalıtım çeşitleri

Bina yalıtımı söz konusu olduğunda başarılı olmak ve istenilen sonuca ulaşabilmek için binanın ihtiyacını bilmek ve ona uygun bir yalıtım sistemi seçmek gerekir. Bunun için de yalıtım çeşitlerini bilmekte fayda vardır.

  1. Battaniye ve Batt Yalıtımı: Günümüzde en sık tercih edilen yalıtım türüdür. Battaniye denmesinin sebebi, kullanıldığı zeminlerdeki çerçevelenme elemanları arasındaki boşlukları doldurmak için rulo veya yalıtım tabakaları kullanılmasıdır. Alt zemindeki yalıtımı sağlamak için battaniyeye çatı katları boyunca keçeler de yerleştirilebilir.
  2. Köpük Levha Yalıtımı: Üstün yalıtım R değerleri sağlayan köpük levha, binaların hemen hemen her yerinde kullanılabilir. Ama özellikle dış duvar kaplamalarında, bodrum duvarlarının iç duvarlarında, tavan arası kaplarında veya zemin kirişlerinin temellerinde var olan hava boşlukları gibi alanların yalıtımını sağlamak için sıkça tercih edilir. Havalandırmanın mümkün olmadığı çatı katlarındaki çatı kirişlerini arasındaki boşluklarda yalıtım sağlamak için de sağlıklı bir tercih olacaktır. Eğer iç duvarlarda uygulanacaksa köpük paneller yarım inç kalınlığındaki alçıpan paneller veya onaylanmış farlı bir malzeme ile kaplanarak kullanılmalıdır. Köpük levhanın bir diğer avantajı, aynı kalınlıktaki diğer malzemelere kıyasla iki kat fazla termal direnç sağlamasıdır. Uygulama alanlarına göre boyutları kesilebilir.
  3. Sıvı Köpük: Sıvı köpük yalıtımı çimentolu veya poliüretan malzemelerden oluşur. Bu malzemeler duvarlara veya zeminlerin altına püskürtülerek enjekte edilerek veya dökülerek sertleşmesi beklenir ve en nihayetinde mükemmel bir yalıtım malzemesi haline gelir. Hali hazırda bitmiş olan inşaatlara ek bir bina yalıtımı sağlamak için veya düzensiz şekilli zeminlerde ve engellerin etrafındaki alanlarda sıkça tercihe edilir. Sıvı köpük enjekte edilebildiğinden mevcut duvar yalıtımı için de iyi bir seçenektir. Sıvı köpük yüksek R değeri gösteren bir malzemedir ve hava boşluklarını azaltmak için küçük delikleri doldurmak için oldukça uygun bir yöntemdir. Sıvı köpük profesyonel olarak kullanıldığı gibi basit sprey kutularda temin edilerek ev dekorasyonunda gerekli yerlerde uygulanabilir.
  4. Gevşek Dolgu Yalıtımı: Selülöz, cam elyafı veya mineral yönden oluşur. Gevşek dolgulu ve üflemeli yalıtım olarak da adlandırılır. Genellikle kiriş boşlukları ve duvar kirişlerinde tercih edilir. Gevşek dolgu yalıtım zamanla çökelme eğilimi gösterebilir ve bununla beraber R değeri azalır. Fakat diğer bina yalıtım seçeneklerine kıyasla ucuz ve geri dönüştürülmüş malzemeler kullanılarak elde edildiğinden doğayla barış, yeşil bir seçenektir.
  5. Beton Blok Yalıtımı: Beton blok yeni inşaatta olan duvarların dış kısmına veya mevcut evlerin iç duvarlarına sert köpük levha biçiminde uygulanır. Beton bloklarında var olan otoklavlanmış gaz beton ve otoklavlanmış hücresel beton, nemi kolaylıkla emer ve dolayısıyla sudan korunmaları gerekir. Fakat buna karşın hafif ve kurulumu kolay bir bina yalıtımı yöntemidir.
  6. Radyant Bariyerler ve Yansıtıcı Yalıtım: Yansıtıcı yalıtım, randant ısıyı geri yansıtır. Geleneksel bir yalıtım katmanına genellikle alüminyum folyo uygulanması ile oluşturulur. En yaygın kullanım alanı çatı katlarıdır. Böylece yaz aylarında ısı kazanımı azaltılır ve soğutma maliyetleri düşürülür. Çatı ve tavan arasında bir bariyer oluşturur. Fakat etkili olabilmesi için hava sahasına bakması gerekir. Aşağı yöndeki ısı akışını önlemenin en etkili yoludur.
  7. Sert Sunta Yalıtımı: Sert sunta fiberglas veya mineral yünden yapılır. Genellikle yüksek sıcaklardan etkilenen yerlerde kullanımı tercih edilir. Sağladığı en büyük avantajlardan biri, mağazadaki kanallara önceden monte edilebiliyor olması ve özel olarak üretilebilmesidir.
  8. Yapısal Yalıtımlı Paneller: Yapısal yalıtımlı paneller, yönlendirilmiş şerit levha gibi kuvvetli kaplama malzemeleri arasına sıkıştırılmış köpük levha içeren büyük prefabrik panellerdir. Yapısal yalıtımlı paneller kullanılarak yalıtımı yapılan binalar, diğerlerine kıyasla yüzde 12 ila 14 oranlarında daha fazla enerji verimi sağlar. Mevcut binaların yalıtımında kullanılmaz fakat yeni yapılacak binalarda veya büyük eklemeler söz konusuyla dikkate alınması gereken mükemmel bir seçenektir.
  9. Yalıtım Beton Formları: Bu yalıtım seçeneği, dökülmüş beton duvarlar için prefabrik formlardır. Yalıtım beton formları plastik bağlarla birleştirilen köpük levhalardan veya birbirine kenetlenen köpük yalıtım bloklarıyla ortaya çıkar. Bodrumlu binaların temel inşaatında kullanılabildiği gibi yer üstü duvarları da oluşturabilir. Ayrıca bir diğer avantajı duvarların böceklere ve suya dayanıklı olmasını sağlayabilmesidir.

Avantajları Nelerdir?

Bina yalıtım malzemelerinin önemi

Bina yalıtımı başlıca avantajları da beraberinde getirir:

  • Isıl konfor: Binanın her noktasında eşit bir sıcaklık sağlanır ve dolayısıyla ısıtma ve soğutma ihtiyaçları azaltılır.
  • Isı kayıp ve kazançlarının azaltılması: Bina yalıtımı yapılmayan cephelerde aşırı ısı kaçakları veya kazançları kaçınılmazdır. Bu problem devam ettiği sürece enerji tüketiminden kaynaklı maliyet artar. Bu sorunun yalıtım ile düzeltilmesi, sorunu ortadan kaldıracaktır.
  • Yoğuşmanın önlenmesi: Dış cephede mantolama işlemi yaparak yoğuşmayı engellemek mümkündür. Buhar geçirimli bir yapı malzemesi kullanımıyla yoğuşma riski azalır.
  • Isıl köpüklerin ortadan kaldırılması: Dış kiriş ve kolon birleşim noktaları gibi var olan ısı köprülerinde yalıtımı sağlayarak hem yoğuşma riskinin önüne geçilmiş olur hem de ısı kayıpları engellenir.
  • Duvarlarda rutubet oluşumunun engellenmesi: Rutubet genellikle nem penetrasyonu, nem artımı veya özellikle yüzey yoğuşması yüzünden meydana gelir. Özellikle dış yüzeyde bina yalıtımı sağlayarak bu sorunun önüne geçmek mümkündür.
  • Yangın koruma performansı: Mineral yün kullanılarak yapılan bina yalıtımlarında yangın koruma performansı üst düzeydedir. Avrupa Harmonize Sınıflandırma Sistemi’ne göre taşyünü yalıtım levhası kullanılan sistemler en yüksek yanmazlık sınıfı olan A1 sınıfındadır.
  • Gürültünün Önlenmesi: Bina yalıtımın bir diğer avantajı ise gürültü yalıtımı sağlayarak yaşam kalitesini artırmaktır.